اعتصاب هفت روزه كارگران اپل بوخوم نقطه عطف جديدي در مبارزات طبقه كارگر آلمان

تهيه و تنظيم از رضا پايا


آذر ١٣٨٣ - دسامبر ٢٠٠٤


كمپاني جنرال موتورز ، بزرگترين كنسرن اتومبيل سازي جهان و با سود سالانه حدود يك و نيم ميليارد دلار اخيرا در نظر گرفت كه براي صرفه جوئي بيشتر حدود 62000 شغل را حذف كند. كه از اين تعداد حدود 12000 در اروپا شامل كارخانجات اپل آلمان، ساب سويد ، وآكسهال در انگلستان ميباشد. و باين ترتيب 500 ميليون دلار صرفه جوئي خواهد شد و يا بعبارت ديگر 30 در صد هزينه هاي پرداختي بصورت مزد كاركنان كاهش مي يابد.

بر طبق طرح اوليه روساي كنسرن تنها در بوخوم و روسلسهايم حدود ده هزار شغل از بين خواهد رفت. بمجرد درز كردن نقشه كنسرن در 12 اكتبر امسال ، بلافاصله كارگران اپل در بوخوم عكس العمل نشان دادند و كار را زمين گذاشتند. به قول يكي از اعضاي گروه چپ شوراي كارخانه اپل بوخوم

" در ظهر روز 12 اكتبر مسولين شوراي كارخانه از طرح اخراج ها و بيكارسازيها ، كارگران را باخبر ساختند. شورا نمايندگان اتحاديه متال در كارخانهVetrauensleute را مامور كرد كه در اجتماع كاركنان اخبار بيكار سازيها را در اختيار كارگران قرار دهد. سپس خيلي سريع كاركنان كار را به زمين نهادند و در مقابل درب اصلي كارخانه اجتماع كرده و از رئيس كارخانه خواستار موضع گيري شدند"

مسئله تعيين كننده در اين ميان برخورد قاطع و روشن كاركنان به طرح اخراج سازيها بود. كارگران اپل بوخوم از تجربه مبارزاتي خوبي برخوردار بودند. آنها در سه چهار سال اخير تعداد زيادي اعتصاب داشتند و آخرين بار در تابستان 2000 بر عليه انتقال بخشي از كاركنان تعرض كرده بودند و حتي كارگران جوان هم تجربه مبارزاتي داشتند. و مسئله مهم در اينجا اين بود كه همه چيز به عهده شوراي كارخانه Betriebsrat گذاشته نشده بود.

اين نكته را يكي ديگر از اعضاي فعال اتحاديه در كارخانه شماره 2 و 3 نيز تاكيد كرد. او مي گويد خود كارگران به تنهائي برخاسته بودند ، نه فعالين اتحاديه و نه شوراي كارخانه، بلكه اين خود كارگران بودند كه تصميم به اعتصاب و خواباندن كار كردند و اين چيزي بود كه همه كارگران و كاركنان در مصاحبه ها شان مي گفتند."

در طول اعتصاب 7 روزه نمايندگان انتخابي بخشهاي مختلف كارخانه ، بطور مرتب با هم نشست داشته و مشورت مي كردند و سپس نتيجه را بفوريت با همكاران بخشهاي مختلف در ميان مي گذاشتند. و در بحث هاي دسته جمعي كه گاهي با شركت بيش از 500 نفر برگذار مي شد كارگران در مورد قدمهاي بعدي بحث و تصميم گيري مي كردند.

اين مبارزه نكته مهمي را نشان داد و آن اينكه در مقابل اخراج ها و حذف دستمزد و مزايا تنها يك چيز مي تواند موثر باشد : نيروي مبارزاتي كارگران.

در روز ششم يعني روز 19 اكتبر كه روز آكسيون فرااروپايي در حمايت از كارگران اپل بود، تا 100 هزار نفر در سراسر اروپا به حمايت از كارگران اپل تظاهرات كردند و يك بار ديگر نيروي مبارزاتي كارگران را به نمايش گذاشتند.

اعتصاب اثر خود را نشان ميدهد:

هفت روز تمام ، شيفت بعد از شيفت " اعتصاب وحشي Wildstreik تداوم پيدا كرد. كارخانه هاي اپل در آنتورپن Antwerpen ، روسلسهايم sselsheimü R و سرانجام كارخانه السمرپورت Ellmers Port نزديك ليورپول Liverpool مجبور شدند توليدشان را متوقف كنند و جمعا در حدود 7 هزار اتومبيل از خط خارج نشد.

اما از روز بعد از تظاهرات همبستگي سراسري ، فشار به كارگران اعتصابي باز هم افزايش يافت. از رئيس اتحاديه متال , Peters rgenüJ تا سياستمداران و كارفرمايان همگي يكصدا تهديد مي كردند كه بايد اعتصاب خاتمه يابد.

رئيس اتحاديه كارفرمايان ضمن تهديد كارگران اعتصاب را غير مجاز ناميده و محركين آن را مورد تعقيب دانست. او حركت كارگران را ضربه به موقعيت صنعتي آلمان دانست. مطبوعات بورزوازي نيز يكصدا كر دسته جمعي بر عليه كارگران اپل براه انداختند و تهديد مديريت و كنسرن اپل را كه در نظر دارد بر عليه رهبران اعتصاب اقدام كرده و آنها را بدون مهلت قانوني اخراج نمايد با تيترهاي بزرگ درج كردند چرا كه كارگران با اعتصاب خود " قانون شوراي كارخانه" را زير پا گذاشته اند. مجمع عمومي همه كاركنان كارخانه هاي اپل بوخوم

اما كارگران خيال تسليم شدن نداشتند. در همان شب اكسيون حمايتي چندين صد نفر از همكاران دركارخانه2 و 3 با يك اكثريت قاطع به ادامه اعتصاب راي دادند و تصميم گرفتند كه قبل از هر تصميم يك مجمع عمومي سراسري از تمام كارخانه 1 و 2 و 3 اپل و بوخوم تشكيل دهند.

روز بعد ، در 20 اكتبر ، چندين هزار نفر از همكاران در سالن كنگره هاي شهر بوخوم جمع شدند. اما در اينجا برخلاف انتظار كارگران فقط رئيس Betriebsrat ، Hahn ، معاونش Einenkel و مسئول منطقه اي Metall IG حق صحبت داشتند كه كم و بيش در مورد پايان اعتصاب و بازگشت به ميز مذاكره صحبت نمودند.

يكي از شاهدان مي گويد: " هنگامي كه يكي از همكاران ميخواست حرف بزند و ادامه اعتصاب را خواستار شود، مرز دموكراسي اين آقايان روشن ميشد". اين مطلب را يكي از فعالين چپ اتحاديه اي كه ازسال 83 در اپل بود يادآوري كرد. سپس سريعا راي گيري شد . شوراي كارخانه ، كاغذهايي فراهم كرده بود كه يك سئوال روي آن بود: " آيا شوراي كارخانه ميتواند مذاكره را با هيئت مديره دنبال كند و كار دوباره از سر گرفته شود يا نه؟" كه در حقيقت 2 سئوال با يك جواب آري يا نه !! هيچ كسي قطع مذاكره را نمي خواست اما هيچ حرفي هم از ادامه يا قطع اعتصاب در ميان نبود!! بهر حال 4600 آري و 1700 راي نه داده شد و باين ترتيب اعتصاب بنظر اكثر شركت كنندگان به زور شكسته شد" نه اينكه پايان گرفت.

درسهاي اعتصاب

اين روشن بود كه كارگران اپل در بوخوم به تنهايي نمي توانند در مبارزه پيروز شوند. اما حداقل اين مبارزه قدمي بود در راه يك حركت سراسري كارگري . بقول يك كارگر كارخانه اپل اگر كارخانه هاي ديگر اپل هم به ما مي پيوستند شايد وضعيت تغيير مي كرد. بنظر او اين وظيفه اتحاديه سراسري متال بود كه بخشهاي ديگر را بسيج كند. چرا كه اتحاديه ها بخاطر اين ايجاد شده اند كه رقابت بين كارگران را كاهش داده و اجازه ندهند كه كارفرمايان يكي را بر عليه ديگري به بازي بگيرند.

اما اين اتفاق نيافتاد. اگ.متال خودش را عقب كشيد . اتحاديه نه تنها فراخوان اعتصاب نداد و ظاهرا بر طبق قانون حفظ دوره آرامش ، نمي توانست كارگران را به اعتصاب دعوت كند بلكه حتي يك سنت هم پول به اعتصابيون كمك نكرد. در حالي كه مي توانست حداقل به صندوق مالي حمايت از اعتصاب كه كارگران خود بوجود آورده بودند كمك كند و فشار مالي اعتصاب كنندگان را كاهش دهد. و يا حداقل در مطبوعات و در سطح كارخانه ها از اعتصاب حمايت كند" اما برخلاف نظر اين دوست كارگرمان رهبر اتحاديه متال در عوض در طول اعتصاب كارگران را به تهديد صلح اجتماعي متهم كرده و بلافاصله بعد از پايان اعتصاب بازگشت به كار كاركنان را پيروزي عقل سليم ناميد. و از اينكه هيئت مديره اپل قول داده كه تا سال 2010 كارخانه هاي اپل را قابل رقابت كند بدون اينكه در مورد اخراج ها حرفي بزند ، از طرف رهبري متال قدم مثبتي ارزيابي شد.

اما بلافاصله بعد از اعتصاب " وحشي" بود كه كنسرن جنرال موتورز با صراحت اعلام كرد كه همه طرحهاي بيكار سازي بدون تغيير سر جايشان هستند و در اولين قدم شب كاري را در روسلسهايم حذف كرد.

اما چه بدست آمد؟

اما اين بمعني اين كه چيزي بدست نيامد نيست.

كارگران اپل بوخوم به هيئت مديره و سهامداران درس خوبي دادند . آنها فهميدند كه براحتي نميتوانند با سرنوشت هزاران كارگر به بهانه صرفه جويي هر طور خواستند بازي كنند. كارگران مبارزه را در دست خود گرفتند و در تمام مدت يك نكته برايشان روشن بود: خود آنها بايد تصميم بگيرند چه وقت و چگونه به مبارزه وارد شده و يا آنرا تمام كنند. اكنون بايد نتايج اين دور اول مبارزه جمع بندي شود:

تجربيات خود سازماندهي كاركنان در بوخوم سرمشق مهمي براي ديگر كارگران موسسات بزرگ است. باين خاطر در قدم بعدي بايد كميته هاي اعتصاب و آكسيون انتخاب شوند كه همه قدمهاي بعدي را كنترل كنند . حتي اين كميته ها مي توانستند مجمع عمومي سراسري را از سوي خود كاركنان سازماندهي و برگزار كنند و اجازه ندهند شوراي كارخانه اختيار آنرا در دست بگيرد و اعتصاب را پايان دهد. اگر نمايندگان بخشهاي مختلف چنين كميته هايي براي حفظ هر محل كار و مبارزه بر سر حفظ شغل در هر كارگاه شكل بگيرد يك قدم به پيش براي مبارزه سراسري خواهد بود. از طريق چنين كميته هايي كارگران ميتوانند با ديگر كارگاهها كه در معرض چنين تهاجمي قرار دارند تماس بگيرند.

در روز همبستگي سراسري با كارگران اپل ، همكاران رزمنده از همه جا گرد آمده بودند: اعضاي منتقد شوراي كارخانه دايملر - بنز از برمن ، از اشتوتگارت و غيرو

در اين گرد همائي طرح برگزاري يك كنفرانس سراسري مبارزه از كارگران صنايع اتومبيل سازي مطرح شد كه با استقبال روبرو گرديد. تشكيل اين كنفرانس ميتواند زمينه ايجاد يك اپوزيسيون قوي درسنديكاي فلزكاران آلمان باشد.

بعد از پايان اعتصاب ، چه رهبري كنسرن و چه كارگران ميدانستند كه درگيري ها ادامه دارد و جنرال موتورز مشكلات فراواني با اپلي ها خواهد داشت.