ما و اول مه ٨٣

طبقه کارگر ايران تا سه سال بعد از انقلاب، روز کارگر را به ويژه در شهرهاى بزرگ نسبتا آزاد برگزار کرد. در اين سه سال هر چند هيچکدام از مراسم و راهپيمايى هاى روز کارگر بدون مزاحمتهاى دائما رو به افزايش اوباشان حزب الله نبود اما کل رژيم اسلامى هنوز قادر نشده بود تا انقلاب را کاملا سرکوب کند. با آغاز دستگيريهاى وسيع و کشتارهاى دسته جمعى تابستان ١٣٦٠، رژيم اسلامى بقيه شوراهاى کارگرى را منحل و بسيارى از فعالين کارگرى را اخراج، دستگير، شکنجه و اعدام کرد. در چنين شرايطى مراسم اول ماه مه سال ١٣٦١ بيشتر غير علنى و در محافل و جمع هاى کوچک انجام شد. از سال ١٣٦٢ و با قانون کار احمد توکلى، وزيرکار وقت، رژيم اسلامى هيچ روزى را بعنوان روز کارگر برسميت نشناخت. از آنزمان جنبش کارگرى براى تحميل برسميت شناسى روز کارگر به رژيم اسلامى، براى تعطيل بودن روز کارگر و همچنين براى آزادى برگزارى مراسم مستقل از دولت در اين روز مبارزه کرده است. در چهارمين پيش نويس قانون کار که در سال ١٣٦٩ توسط مجمع تشخيص مصلحت به تصويب رسيد، رژيم اسلامى ناچار شد روز کارگر را برسميت بشناسد، آنرا تعطيل کند اما برگزارى مراسم آنرا به شوراهاى اسلامى سپرد. در تمام اين سالها کارگران مراسم روز کارگر دولتى را که توسط شوراهاى اسلامى برگزار شده است را تحريم و براى حق برگزارى مراسم مستقل از دولت مبارزه کرده اند و همچنان خواهند کرد. و در عين حال خود متناسب با قدرت رژيم اسلامى در برقرارى اختناق، مراسم مستقل روز کارگر را برگزار کرده اند و همچنان خواهند کرد؛ چه به شکل پخش شيرينى در کارخانجات و چه به شکل جلسه در محافل کارگرى و يا تجمعات بزرگتر.

در چند ساله اخير رژيم اسلامى محدويتهايى بر سر راه برگزارى مراسم روز کارگر توسط شوراهاى اسلامى بوجود آورده است. شوراهاى اسلامى هيچگاه در ميان جنبش کارگرى ايران پايگاهى نداشتند و به حمايت رژيم اسلامى متکى بودند. اکنون کل رژيم اسلامى از شوراهاى اسلامى حمايت نمى کنند چرا که کارايى گذشته خود را عليه جنبش کارگرى از دست داده اند و ديگر قادر نيستند تظاهراتى که خود فراخوان مى دهند را حتى به کمک نيروهاى نظامى رژيم کنترل کنند. در چنين شرايطى برگزارى مراسم روز کارگر مستقل از دولت از هر نظر دائما روبه افزايش بوده است. وسعت برگزارى مراسم روز کارگر در سال گذشته هم از نظر تعداد مراسم و هم تعداد شرکت کنندگان در هر مراسم، پس از سال ١٣٦٠، بيسابقه بوده است. به اين اعتبار فعالين جنبش کارگرى از هدف برگزارى صرف مراسم روز کارگر مستقل از دولت فراتر ميروند و به مرور ايده ها و انرژيها صرف بهبود کيفيت و محتواى مراسم و سخنرانى ها براى شکل دهى به سمت و سوى جنبش کارگرى ميشود.

اکنون تشکل مهمترين مسئله جنبش کارگرى است. طبيعى است که امسال نيز نظير سال گذشته گرايش چپ و راست جنبش کارگرى معضلات ايجاد تشکلهاى مورد نظر خود را مورد بحث و بررسى قرار دهند. نوشتن نامه سرگشاده فعالين گرايش راست جنبش کارگرى به وزير کار در تيرماه سال قبل در دفاع از توافق سازمان جهانى کار و وزارت کار براى ايجاد تشکلهاى کارگرى در ايران و همچنين ايستادگى قاطع گرايش چپ جنبش کارگرى عليه آنها، هر دو در مراسمهاى متعدد روز کارگر پارسال مورد بحث قرار گرفته بود.

امسال موقعيت هر دو گرايش جنبش کارگرى تا حدى توفير کرده است. فعالين گرايش چپ و سوسياليست جنبش کارگرى عليه تشکلهاى کارگرى مورد نظر گرايش راست که بر مبناى همکارى با کارفرماها و دولت است متحدند و ايستادگى قاطع عليه همکارى گرايش راست با وزارت کار موجب نزديکى آنها با هم شده است و بيشترين زمينه را براى همگرايى نظرات و رفع سو تفاهمات ايجاد کرده است. گرايش راست جنبش کارگرى همراه با سازمانهايى که آنها را نمايندگى ميکنند موقتا سر درگم شده اند. اين اوضاع موقت و شديدا ناپايدار است. طولى نخواهد کشيد که از يکسو گرايش راست جنبش کارگرى خود را تجديد آرايش دهد، ارگانها و ابزارهاى جديدى در داخل و خارج کشور بسازد، و از سوى ديگر نيز جريانات ليبرال و سوسيال دمکرات برنامه هاى خود را براى سازماندهى "جامعه مدنى" تدوين کنند و به کمک گرايش راست فعاليت براى ساختن تشکل کارگرى مورد نظر خود را دو چندان کنند. بويژه اينکه با تجزيه دوم خرداد و دور شدن آنها از دستگاههاى دولتى و تشديد انتقادات آنها به رژيم اسلامى، امکان تاثير گذارى ليبرال - سوسيال دمکراتها بر جنبش کارگرى بيشتر خواهد شد.

در مقابل گرايش چپ و سوسياليست جنبش کارگرى همچنان بايد کل طبقه کارگر را از عواقب ساخته شدن تشکلهاى کارگرى مورد توافق وزارت کار و سازمان جهانى کار آگاه سازد و در عين حال اقداماتى را براى ساختن تشکل مورد نظر خويش آغاز کند. مراسمهاى متعدد روز کارگر امسال ميتواند محلى براى آماده شدن گرايش چپ و سوسياليست جنبش کارگرى براى مصافهاى آينده باشد.

بعلاوه، مراسم روز کارگر امسال بايد محل اعتراض به کشتار کارگران خاتون آباد باشد. کل جنبش کارگرى به انحاى گوناگون جنايت رژيم اسلامى را محکوم کرد. نبايد اجازه داد اين جنايت و بانيان آن فراموش شوند. مراسمهاى روز کارگر يک موقعيت مناسب است تا روز ٤ بهمن بعنوان روز جانباختگان جنبش کارگرى تعيين شود. روز جانباختگان جنبش کارگرى روز برشمارى جناياتى است که رژيمهاى حاکم بر ايران عليه طبقه کارگر مرتکب شده اند و روز اداى احترام به همه کارگرانى است که در راه منافع طبقه کارگر جانشان را از دست داده اند.