نقش پر اهمیت زنان در دگرگونی های آتی

 زنان و کارگران

 نوشته شده توسط وحید ولی زاده در دوشنبه 14 اسفند1385

وبلاگ مطالعات فرهنگی رادیکال

http://radicalcs.blogfa.com/post-26.aspx

پرولتریزه شدن مشاغل یقه سفید و دگرگونی در ساختار جنسیتی نیروی کار در ایران درک سنتی از جنبش کارگری را مسأله انگیز کرده است. حضور فزاینده زنان در بازار کار باعث شده است تا زنان به نیروی قابل ملاحظه ای از جمعیت شاغل ایران تبدیل شوند. خصوصی سازی گسترده سالهای اخیر منجر شده است تا بیشتر زنان در شرکت های خصوصی و بنگاه های اقتصادی کوچک جذب شوند. این شرکت ها، فارغ از ملاحظات بوروکراتیک دولتی، به بیشینه سازی نرخ استثمار زنان مشغولند. زنان با حداقل دستمزد و حداقل امنیت شغلی در این شرکت ها جذب می شوند. بیشتر آنها از مرخصی زایمان، حقوق مساوی با مردان، امکانات رفاهی برای کودکانشان، و … محرومند. برخی از آنها مورد آزارهای جنسی و جنسیتی در محل کار خود قرار می گیرند و راه های قانونی برای اعتراض و مقابله با کارفرما نمی یابند. بیشتر این زنان تحصیل کرده نسبت به شرایط کاری خود معترضند و به زودی شاهد بروز اعتراضات وسیع تری از سوی زنان شاغل خواهیم بود.

دگرگونی در آرایش صف مقدم اعتراضات نیروی کار به دگرگونی های عمده ای در خصائل جنبش کارگری ایران منجر خواهد شد. تاکنون بخش عمده ای از مردان با تحصیلات بالا و دارای فرهنگ مدرن با جذب شدن در مشاغل با درآمد بالا، صف اعتراضات دانشجویی را به نفع صفوف مدافعان وضع موجود ترک می کردند. در نتیجه بدنه اصلی جنبش اعتراضی کارگری را مردانی با سطح متوسط تحصیلات پایین و نگرش های سنتی تشکیل می دادند. مردانی که نگرش های خرافی، ضد زن، ضد فرهنگ مدرن، و ضد نوآوری در آنها نیرومند است. اما این لایه جدید از زنان که ضمن دارا بودن تحصیلات بالا، در مشاغل با درآمد پایین مشغول شده اند، عموما دارای فرهنگی متفاوت اند. آنها به یمن استقلال مالی خود، کنترل زندگی و بدن خود را بازپس گرفته اند. آنها حامل نگرش های مدرنی اند که جلوه های آن را می توان در نحوه پوشش، رفتارهای نوظهور در فضاهای عمومی، روابط مدرن در محافل و اجتماعات، و بسیاری موارد دیگر مشاهده کرد. آنها که روز به روز به صورتی نیرومندتر در کشمکش های کلان اجتماعی ظاهر می شوند، مطالبات اقتصادی طبقه کارگر را، به همراه مطالبات فرهنگی لایه های مدرن و شهرنشین ایران ترکیب می کنند. این دو خواست، توان بسیج گسترده ای در جامعه را داراست. اگر دگرگونی های چند دهه قبل ایران، رنگ و بوی مردان مسن سنتی را داشت، تحولات آتی ایران رنگ و بوی زنان جوان مدرن را خواهد داشت.